- ФАЦБАДÆН
- Дыгургомы кадджындæр бæрæгбæттæй иу. Вæййы тъæнджы мæйы Донскъæфæнтæй къуыри фæстæдæр. Фацбадæны фæкувынц Идауæгмæ (Дуагмæ). Раджы кæддæр Стыр Дыгурмæ фæзын емынæ. Адæм уый куы базыдтой, уæд хъæууынгтæм ракалдысты, фæлæ нæ зонынц, сæхи цы дзуарыл бафæдзæхсой, – Уастырджийыл æви Идауæгыл, – уый. Уæд Къуыргъостæй иу Байтемырыхъо хуынд æмæ уый сфæнд кодта иу хъуыддаг бавзарын. Райста фат æмæ æрдын æмæ загъта: «Æз фехсдзынæн ацы фат, æмæ кæд Идауæгмæ (кувæндонмæ) фæтæха, уæд уый уыдзæн нæ ирвæзынгæнæг, кæд æмæ Уастырджимæ фæтæха, уæд та ууыл фæдзæхсæм нæхи». Фат фехста æмæ сæмбæлд Идауæджы чъырыныл. Уæд адæм уыцы дзуармæ ныххæррæтт ластой æмæ уым æрæнцадысты. Емынæ сæм уырдæм хæстæг нæ цыди, дзуар æй нæ уагъта. Уæд-иу емынæ йæхи æврагъ фестын кодта, фæлæ-иу æй Идауæг ныддымдта. Уæд емынæ фестад судзгæ цырагъты баст æмæ сыл фаллаг хохæй тулгæ-тулгæ йæхи рауагъта. Идауæг ыл фат суагъта æмæ йæ æртæ дихы фæхауын кодта. Йæ иу хай атылд Билагмæ æмæ æрмынæг, иннæ атылд скæсæны æрдæм, Асинтæм æмæ уым фæнык фестад, æртыккаг фæзгъæр йæ бынаты баззад, æмæ йæ Идауæджы чъырыны сæвæрдтой. Æрæджы дæр ма, дам, уым уыд.Фацбадæн амоны, ома, Байтемырыхъойы фат кæм æрбадт, уыцы бынат. Уый та у Идауæджы кувæндон, æмæ йæм уым кувынц.
Словарь по этнографии и мифологии осетин. 2014.